Nhân dân tệ phản công mạnh mẽ, stablecoin trở thành “tài sản rủi ro”

Trong nửa năm qua, Nhân dân tệ đã lặng lẽ hoàn thành một “cuộc lội ngược dòng”.

Nhân dân tệ ngoài nước (CNH) liên tục tăng từ mức đỉnh 7,4 vào tháng 4 lên 7,06, đạt mức cao nhất trong một năm qua. Trong bối cảnh thị trường tiền tệ toàn cầu biến động mạnh, Nhân dân tệ trở thành một trong những đồng tiền mạnh nhất châu Á.

Kẻ vui người buồn, những người từng tin chắc Nhân dân tệ sẽ vượt 7,3 nay buộc phải đóng vị thế bán khống, còn những ai nắm giữ USD lâu dài, bao gồm cả nhà đầu tư nắm giữ USDT “bóng dáng USD”, thì bị động “thua lỗ” (tính theo Nhân dân tệ).

Tại sao Nhân dân tệ lại mạnh lên vào thời điểm này? Liệu đà tăng có bền vững?

Thị trường đứng lên mua

Trước đây, mỗi khi Nhân dân tệ tăng giá, mọi người thường nói “Ngân hàng Trung ương đã ra tay”, tuy nhiên đợt tăng giá lần này của Nhân dân tệ lại khác, chủ yếu là kết quả của lựa chọn tự nhiên từ thị trường, không phải do chính sách. Tại sao lại nói vậy? Bởi vì dữ liệu cho thấy, sự thay đổi giá đóng cửa là yếu tố chính đóng góp vào việc tăng tỷ giá trung tâm của Nhân dân tệ.

Giải thích đơn giản, mỗi ngày tỷ giá Nhân dân tệ có hai mức giá quan trọng:

• Giá đóng cửa: Giá cuối cùng do giao dịch thực tế mua bán trên thị trường quyết định
• Giá trung tâm: “Giá tham chiếu” do Ngân hàng Trung ương công bố vào sáng hôm sau, hướng dẫn giao dịch trong ngày

Nếu đợt tăng giá này chủ yếu dựa vào chính sách để giữ giá, bạn sẽ thấy tỷ giá trung tâm sớm được điều chỉnh lên mạnh, nhưng giá đóng cửa vẫn yếu, nghĩa là thị trường không ủng hộ.

Nhưng lần này hoàn toàn ngược lại, giá đóng cửa tự tăng trước, sau đó giá trung tâm chỉ “điều chỉnh thuận theo” giá đóng cửa đã tăng, chứng tỏ dòng tiền thị trường thực sự đang mua Nhân dân tệ.

Yếu tố đầu tiên thúc đẩy Nhân dân tệ tăng giá đến từ bên ngoài, đó là sự suy yếu không ngừng của USD khiến Nhân dân tệ tăng giá bị động. Từ đầu năm đến nay, chỉ số USD đã giảm gần 10%. Một mặt, dữ liệu việc làm và bán lẻ của Mỹ tiếp tục yếu đi; mặt khác, kỳ vọng giảm lãi suất USD ngày càng mạnh lên, khiến dòng vốn đầu cơ đồng loạt đóng vị thế.

USD “suy yếu bị động” khiến tiền tệ các thị trường mới nổi trên toàn cầu đồng loạt phục hồi, trong đó Nhân dân tệ nổi bật nhất. Khi Fed tiếp tục giảm lãi suất, Nhân dân tệ vẫn còn dư địa để tăng giá.

Nếu nói trên là “tăng giá bị động” của Nhân dân tệ, thì sự thay đổi của thị trường chứng khoán A lại cung cấp một chuỗi logic thứ hai cho “tăng giá chủ động”. Từ tháng 8 năm nay, chứng khoán A tăng mạnh, chỉ số Shanghai Composite vượt 4000 điểm, đạt mức cao nhất trong gần mười năm, đặc biệt là cổ phiếu công nghệ đại diện bởi chip và CPO tăng như vũ bão.

Sức hấp dẫn của tài sản Trung Quốc tăng rõ rệt, khẩu vị rủi ro của dòng vốn ngoại đang quay trở lại, khi tài sản Trung Quốc ngày càng hấp dẫn dòng vốn toàn cầu, Nhân dân tệ càng dễ tăng giá.

Khi USD suy yếu, Nhân dân tệ tăng giá, nhu cầu chuyển đổi ngoại tệ và phòng ngừa rủi ro cũng tăng, kéo theo nhu cầu Nhân dân tệ.

Từ đầu năm đến nay, trên thị trường ngoại thương, nhu cầu thực tế với Nhân dân tệ tăng nhanh. Tỷ lệ kết hối ròng thương mại tăng từ 23,9% đầu năm lên 54,8% vào tháng 7, tỷ lệ phòng ngừa rủi ro (giá trị hợp đồng kết hối kỳ hạn/thu nhập ngoại tệ) tăng lên 10%, cao nhất trong một năm qua.

Điều này nói lên điều gì? Doanh nghiệp sẵn sàng đổi USD sang Nhân dân tệ, đồng thời muốn khóa tỷ giá Nhân dân tệ trong tương lai, lạc quan về triển vọng tăng giá.

Tóm lại, đợt tăng giá này của Nhân dân tệ là kết quả của “ba yếu tố hợp lực”:

- USD bước vào chu kỳ giảm, Nhân dân tệ tăng bị động.
- Tài sản Trung Quốc bước vào “chu kỳ phục hồi định giá”, Nhân dân tệ tiếp tục tăng chủ động.
- Ở tầng thực thể, nhu cầu kết hối của doanh nghiệp mạnh.

Ba lực lượng này củng cố lẫn nhau, tạo thành vòng lặp khép kín cho việc tăng giá của Nhân dân tệ.

Lợi cho thị trường chứng khoán A

Trong ngắn hạn, Nhân dân tệ tăng giá sẽ gây áp lực lên xuất khẩu, nhưng về dài hạn lại tốt cho thị trường chứng khoán. Những năm trước, kỳ vọng Nhân dân tệ mất giá từng là “chi phí ẩn” kìm hãm dòng vốn ngoại. Nay, chi phí này đang biến mất.

Đặc biệt trong bối cảnh USD giảm lãi suất, dòng vốn lớn bắt đầu chảy ra toàn cầu, tìm kiếm cơ hội đầu tư tốt hơn. Dữ liệu mới công bố của Cục quản lý ngoại hối quốc gia cho thấy, trong nửa đầu năm 2025, vốn ngoại ròng mua cổ phiếu và quỹ trong nước đạt 10,1 tỷ USD, đảo chiều xu hướng rút vốn ròng hai năm qua. Đặc biệt là cổ phiếu doanh nghiệp nhà nước chia cổ tức, viễn thông, điện lực, tiện ích công cộng, các doanh nghiệp đầu ngành AI + bán dẫn sẽ hưởng lợi đầu tiên.

Theo một báo cáo của Goldman Sachs, cổ phiếu Trung Quốc thường có diễn biến tốt khi tiền tệ tăng giá, lợi suất cổ phiếu có tương quan dương và hệ số beta với tỷ giá Nhân dân tệ (cả song phương và theo rổ tiền tệ).

Cụ thể, từ năm 2012 đến nay, mức tương quan ngoại hối/cổ phiếu trung bình và hệ số beta lần lượt là 35% và 1,9, cho thấy khi Nhân dân tệ mạnh lên thì 66% thời gian cổ phiếu tăng giá cùng chiều. Nhân dân tệ tăng giá có thể mang lại lợi ích cho cổ phiếu Trung Quốc thông qua các kênh kế toán, cơ bản, bù rủi ro và dòng vốn đầu tư danh mục.

Goldman Sachs ước tính, trong điều kiện các yếu tố khác không đổi, Nhân dân tệ tăng 1% so với USD có thể thúc đẩy thị trường chứng khoán Trung Quốc tăng 3%, bao gồm cả lợi nhuận do tỷ giá.

Giữ USDT có rủi ro

USDT lâu nay là “đồng tiền tiêu chuẩn” để nhà đầu tư nhỏ lẻ Trung Quốc giao dịch với thế giới on-chain, cũng là “USD bóng dáng” tồn tại lâu dài. Nhưng đợt tăng giá này của Nhân dân tệ cộng với động thái chính sách làm cho việc nắm giữ stablecoin cũng đối mặt rủi ro.

Nhân dân tệ tăng giá lâu dài đồng nghĩa với việc nắm giữ USDT lâu dài sẽ phải chịu lỗ do USD mất giá. Thứ hai, gần đây Ngân hàng Trung ương cùng 13 bộ ngành phối hợp trấn áp giao dịch và đầu cơ tiền ảo, chính thức đưa stablecoin vào phạm vi quản lý tiền ảo, bao gồm giám sát trọng điểm rủi ro tài chính và ngoại hối, đổi tiền ảo lấy ngoại tệ trở thành hướng xử lý trọng tâm trong tương lai, nói cách khác, USDT đã được đưa vào “khuôn khổ quản lý ngoại hối”.

Điều này sẽ khiến chi phí và rủi ro đổi USDT sang Nhân dân tệ trên thị trường OTC tăng lên, “tính thanh khoản Nhân dân tệ” của USDT giảm xuống, do đó, tỷ giá USDT/Nhân dân tệ gần đây đã tụt xuống dưới 7.

Trong thị trường gấu crypto, nhà đầu tư không muốn tiếp xúc trực tiếp với tài sản crypto biến động mạnh, nhưng cũng muốn tránh rủi ro quản lý và tỷ giá của USDT, nên đang chuyển sang lĩnh vực mới: dùng stablecoin đầu tư vào tài sản phi crypto, như cổ phiếu Mỹ on-chain và vàng on-chain, vẫn có thể phòng hộ chu kỳ giảm của USD và lại thuận tiện hơn.

Nhiều nhà đầu tư đang bị “ép buộc” chuyển từ “gửi tiết kiệm stablecoin” sang “gửi tiết kiệm tài sản USD on-chain”. Điều này sẽ có ảnh hưởng sâu rộng đến thị trường crypto.