Tin tức đến quá bất ngờ.

Ngày 5/12/2025, Ủy ban Ngoại thương Brazil ra thông báo: duy trì thuế chống bán phá giá 78,3% đối với loa ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc, thời hạn 5 năm.

78,3% là khái niệm thế nào? Loa xuất xưởng giá 100 tệ, qua hải quan phải chịu thêm 78 tệ tiền thuế. Chưa tính thuế cơ bản, logistics, chi phí kênh phân phối. Đến tay người tiêu dùng, giá có thể tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba. Lợi thế của hàng Trung Quốc vốn dựa vào giá thành và tốc độ đổi mới, với mức thuế này thì gần như bị xóa sạch.

Đây không phải lần đầu Brazil ra tay. Lốp xe, gốm sứ, thép không gỉ, hóa chất... Danh sách các mặt hàng từ Trung Quốc bị áp thuế chống bán phá giá của Brazil kéo dài cả trang giấy. Bảo vệ ngành công nghiệp trong nước có thể hiểu được, nhưng cứ mỗi lần là khóa 5 năm, thuế suất gần 80%, logic này thực sự khiến người ta phải suy nghĩ.

Nhìn vào con số sẽ thấy rõ hơn. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Brazil nhiều năm liên tiếp. Năm 2024, kim ngạch thương mại song phương vượt 150 tỷ USD, Brazil lâu dài hưởng thặng dư thương mại với Trung Quốc. Đậu nành, quặng sắt, thịt bò liên tục xuất sang Trung Quốc. Nhưng đến lĩnh vực hàng công nghiệp chế tạo, cánh cửa lập tức đóng lại. Quan hệ thương mại lẽ ra phải hai chiều, giờ lại giống như "tôi bán, bạn mua, còn bạn đừng mong bán cho tôi".

Nhiều người nói việc này nhằm bảo vệ ngành sản xuất trong nước. Ý tốt có thể hiểu, nhưng cây đại thụ không thể lớn trong nhà kính. Thuế quan cao thường chỉ chặn lại năng lực sản xuất lạc hậu. Người tiêu dùng bị buộc phải chấp nhận hàng hóa đắt hơn hoặc kém chất lượng hơn, doanh nghiệp trong nước cũng mất động lực nâng cấp cạnh tranh. Ngành linh kiện ô tô Brazil, thứ họ thực sự cần không phải là đóng cửa tự vui, mà là hòa nhập chuỗi toàn cầu, mạnh lên trong cạnh tranh.

Nhìn rộng ra? Kinh tế toàn cầu phục hồi yếu, các chính sách "hướng nội" đang quay trở lại. Quyết định của Brazil giống như một lát cắt tiêu biểu. Ai cũng muốn giữ nồi cơm của mình, nhưng nếu ai cũng xây tường, kết quả là bàn ăn của tất cả đều nghèo đi. Mở cửa lưu thông mới là con đường đúng để tăng trưởng, giảm lạm phát, lịch sử đã chứng minh điều đó.

Với doanh nghiệp Trung Quốc, đây vừa là gáo nước lạnh, vừa là lời cảnh tỉnh.

Đa dạng hóa thị trường không thể chỉ nói suông. Không thể bỏ tất cả trứng vào một giỏ, càng không thể trông chờ chính sách của người khác mãi mãi thân thiện. Nâng cấp công nghệ, xây dựng thương hiệu, hợp tác bản địa - những hướng đi cũ kỹ này giờ lại trở nên cực kỳ thực tế và cấp bách.

Năm năm, trong ngành công nghệ đủ để đổi hai thế hệ sản phẩm. Doanh nghiệp của chúng ta liệu có thể trong năm năm này làm ra thứ mà mọi loại thuế quan đều trở nên vô nghĩa hay không? Đây là câu hỏi khắc nghiệt, nhưng bắt buộc phải trả lời.

Bức tường của Brazil một lần nữa cho ta thấy rõ: thương mại quốc tế chưa bao giờ là chuyện cổ tích. Nó phức tạp, thực tế, đầy tranh đấu. Con đường ra biển lớn sẽ không bằng phẳng, chỉ khi chúng ta mạnh hơn, linh hoạt hơn, không thể thay thế, mới có thể vượt qua sóng gió, nhìn thấy bầu trời rộng lớn hơn.