Ethereum 2.0 Nedir ve Nasıl Çalışır?

Ethereum 2.0, blokzincir teknolojisinde köklü bir dönüşümü simgeler ve kripto para dünyasının en büyük değişimlerinden birine öncülük eder. Bu yenilik, ölçeklenebilirlik, enerji verimliliği ve ağ performansı gibi temel sorunları çözerken, Ethereum’un akıllı kontrat platformu olarak liderliğini korumasını sağlar.

Ethereum 2.0 Nedir? Ethereum’a Genel Bakış

Ethereum, 2015 yılında sadece eşler arası işlemlerin ötesinde çözümler sunan yenilikçi bir blokzincir olarak ortaya çıktı. Bitcoin’in temelinde dijital para bulunurken, Ethereum aracıya ihtiyaç duymadan blokzincir üzerinde çalışan akıllı kontratları geliştirdi. Bu akıllı kontratlar sayesinde geliştiriciler, şeffaf ve kendi kendine çalışan merkeziyetsiz uygulamalar (dApp) oluşturabiliyor.

Ethereum ekosistemi; merkeziyetsiz finans (DeFi) protokolleri, NFT’ler ve çeşitli Web3 uygulamalarına zemin hazırladı. Büyük güncellemeden önce Ethereum, Bitcoin’e benzer şekilde, madencilerin işlem onaylamak ve ağı korumak için hesaplama gücünü kullandığı İş Kanıtı (PoW) algoritmasıyla çalışıyordu.

Ethereum 2.0, Eylül 2022’de gerçekleşen “The Merge” ile ağın mutabakat mekanizmasını İş Kanıtı’ndan Hisse Kanıtı’na (PoS) kalıcı olarak değiştirdi. Bu değişim, yalnızca teknik bir güncelleme değil; ağın konsensüs ve işlem işleme yöntemini kökten yeniliyor. Ethereum Vakfı, bu süreci “yürütme katmanından” “mutabakat katmanına” geçiş olarak adlandırarak, gelişimin bir devamlılık olduğunu belirtiyor.

PoS Ethereum Nasıl Çalışır?

Hisse Kanıtı mekanizması, eski sistemden tamamen farklı bir prensip üzerine kuruludur. Madencilerin yerini doğrulayıcılar alır ve ağda işlem doğrulamak için minimum 32 ETH stake etmek gerekir. Doğrulayıcılar, karmaşık matematiksel problemleri çözmek yerine, algoritma tarafından rastgele seçilerek yeni blokları önermek ve doğrulamakla görevlendirilir.

Ağ, doğrulayıcıları her gün 7.200 defa seçer ve bu da blok üretiminde daha öngörülebilir ve verimli bir takvim sağlar. Doğrulayıcılar, işlemleri başarılı şekilde işlediğinde, stake miktarları ve aktif doğrulayıcı sayısına göre ETH ödülleri alır. Bu ödül sistemi, dürüst davranışı ve ağ katılımını teşvik eder.

Ethereum 2.0, ağın güvenliğini korumak için “slashing” mekanizması uygular. Sahte veri sunan, ağı manipüle etmeye çalışan veya yeterli aktiflik göstermeyen doğrulayıcılar otomatik olarak cezalandırılır. Bu cezalar, stake edilen ETH’nin kısmen ya da tamamen kaybına yol açar ve doğrulayıcıların ağ çıkarlarına uygun davranmaları için güçlü ekonomik teşvikler sağlar.

Ethereum ile Ethereum 2.0 Arasında Ne Fark Var?

Hisse Kanıtı’na geçiş, Ethereum’un altyapısında ve token ekonomisinde köklü değişiklikler getiriyor. İşlem süreleri hemen belirgin şekilde iyileşmese de—blok süresi 13-14 saniyeden 12 saniyeye düştü—en büyük değişim çevresel sürdürülebilirlikte yaşandı. Mutabakat katmanı, yürütme katmanına göre %99,95 daha az enerji harcayarak blokzincir teknolojisine yönelik eleştirileri büyük ölçüde azaltıyor.

Ekonomik açıdan bakıldığında, Ethereum 2.0 token arzında önemli değişiklikler getirdi. Günlük ETH üretimi yaklaşık 14.700 ETH’den 1.700 ETH’ye düştü. EIP-1559 güncellemesinin işlem ücreti yakma mekanizmasıyla birleşen bu azalma, ağ aktivitesi yeterince yüksek olduğunda Ethereum’un deflasyonist olmasını sağlayabilir. Günlük yakılan işlem ücretleri, doğrulayıcılara verilen 1.700 ETH’yi aşarsa, toplam ETH arzı azalır.

The Merge sonrası aylarda elde edilen veriler, ağ verimliliğinde net iyileşmeler olduğunu gösterdi. Bu faydalar, anlık protokol değişikliklerinden çok, gelecekteki ölçeklenebilirlik için temel oluşturmaktan kaynaklanıyor ve Ethereum’un büyümesine zemin hazırlıyor.

Ethereum 2.0 Yayın Tarihi ve Gelişim Süreci

Ethereum 2.0’ın yayın tarihi, blokzincir inovasyonunu takip edenler için büyük önem taşır. Ethereum 2.0, 15 Eylül 2022’de resmen başlatıldı ve The Merge ile tüm ağ işlemleri Beacon Chain’e aktarıldı. Aralık 2020’de devreye alınan Beacon Chain, orijinal Ethereum ağıyla neredeyse iki yıl boyunca birlikte çalıştı; doğrulayıcılar, ETH stake ederek tam entegrasyon öncesi yeni mutabakat sistemini test etti.

Ethereum 2.0’ın 15 Eylül 2022’deki yayını, yıllarca süren araştırma ve geliştirme çalışmalarının sonucuydu. Bu tarihten itibaren ağ, Hisse Kanıtı mutabakatı ile kesintisiz şekilde çalışıyor ve büyük güncellemenin başarıyla tamamlandığını gösteriyor.

Ethereum 2.0’ın tam vizyonu, ilk yayın tarihinin ötesinde birden fazla büyük geliştirme aşamasını içeriyor. Surge, ağ yükünü birden fazla zincire dağıtan sharding teknolojisini getirerek işlem kapasitesini ciddi biçimde artıracak. Scourge, sansür direncini güçlendirmeye ve Maximum Extractable Value (MEV) sorunlarını çözmeye odaklanıyor.

Sıradaki aşamalar arasında Verge; doğrulayıcı donanım gereksinimlerini azaltan ve erişimi artıran Verkle ağaçlarını uyguluyor. Purge, geçmiş verileri temizleyerek depolama verimliliğini iyileştiriyor. Splurge ise ek iyileştirmeler içeriyor. Bu aşamalar tamamlandığında, Ethereum saniyede 100.000’den fazla işlemi merkeziyetsizlik ve güvenlikten ödün vermeden gerçekleştirmeyi amaçlıyor.

Delegated Ethereum 2.0 Stake Etme Nedir?

32 ETH doğrulayıcı gereksinimi, birçok kullanıcı için yüksek bir engel oluşturuyor. Delegated staking, kullanıcıların daha düşük miktarlarla üçüncü taraf doğrulayıcı havuzlarına katılmasına imkân tanıyarak bu kısıtlamayı ortadan kaldırıyor. Bu hizmetler; çeşitli merkezi platformlar, özel staking sağlayıcıları ve Lido Finance gibi DeFi protokolleri tarafından sunuluyor ve stake ödüllerine erişimi daha demokratik hale getiriyor.

Delegatörler, katkıları oranında doğrulama ödülleri kazanır ancak ağın yönetimine doğrudan katılamazlar. Bu sistemin önemli riskleri de vardır: Seçilen doğrulayıcı uygunsuz davranırsa veya görevini yerine getiremezse, delegatörler slashing cezalarına maruz kalabilir. Stake edilen varlıkların güvende kalması için güvenilir ve geçmişi sağlam doğrulayıcıların seçilmesi büyük önem taşır.

Delegated staking ekosistemi, Ethereum 2.0’ın yayın tarihinden bu yana ciddi şekilde büyüdü; farklı platformlar çeşitli ücret modelleri, ödül oranları ve ek özellikler sunuyor. Bazı platformlar, stake edilen ETH’yi temsil eden likit staking tokenları sunarak kullanıcıların likiditesini korurken ödül kazanmalarına olanak tanıyor—geleneksel staking uygulamasında ise varlıklar protokol güncellemelerine kadar kilitli kalıyor.

Ethereum 2.0, ETH Coin’lerini Nasıl Etkiler?

The Merge’in en önemli yönlerinden biri, mevcut varlıkların kesintisiz devamıdır. Tüm ETH tokenları ve Ethereum tabanlı varlıklar, sahiplerinin herhangi bir işlem yapmasına gerek olmadan otomatik olarak yeni mutabakat katmanına geçti. Ethereum Vakfı, kullanıcıların ETH’lerini “güncellemeleri” veya “ETH2 token” satın almaları gerektiğini iddia eden dolandırıcılıklara karşı açıkça uyarıyor.

Bu sorunsuz geçiş, Ethereum’un ERC-20 standardındaki tüm tokenlar ve NFT’ler için de geçerli. CryptoPunks, Bored Ape Yacht Club ve binlerce diğer dijital varlık kesintisiz şekilde çalışmaya devam etti. Temel akıllı kontratlar, merkeziyetsiz uygulamalar ve DeFi ekosistemi, yeni mutabakat mekanizmasıyla tam uyumlu şekilde işlemeye devam etti.

ETH’nin bir varlık olarak ekonomik etkileri arasında, azalan ihraç ve yakılan işlem ücretleri nedeniyle deflasyonist baskı yer alıyor. Tokenomideki bu değişim, Ethereum’un para politikası ve uzun vadeli yatırım stratejileri üzerinde köklü bir etki yaratabilir.

Sonuç

Ethereum 2.0, blokzincir teknolojisinde büyük bir dönüm noktasıdır ve dünyanın lider akıllı kontrat platformunu enerji yoğun İş Kanıtı’ndan verimli Hisse Kanıtı’na başarıyla taşımıştır. 15 Eylül 2022’deki Ethereum 2.0 yayını, çevresel sürdürülebilirlik, ağ ölçeklenebilirliği ve ekonomik sürdürülebilirlik gibi temel sorunları çözerken, Ethereum’un güvenlik ve merkeziyetsizlik avantajlarını koruduğu kritik bir anı simgeler.

Tam anlamıyla Ethereum 2.0’a geçiş, ilk yayın tarihinin ötesinde birçok geliştirme aşamasıyla devam ediyor; her aşama ağın yeteneklerini ve kullanıcı deneyimini güçlendiriyor. Surge’deki sharding teknolojisinden Purge’deki depolama optimizasyonuna kadar gerçekleştirilen yenilikler, küresel ölçekli uygulamaları destekleyebilecek, erişimi kolay ve merkeziyetsiz bir altyapı oluşturmayı amaçlıyor.

Geliştiriciler, yatırımcılar ve kullanıcılar için Ethereum 2.0, Web3 ekosisteminde yeni fırsatlar sunuyor. Artan verimlilik, azalan çevresel etki ve gelişmiş ölçeklenebilirlik ile Ethereum, merkeziyetsiz uygulama geliştirme ve blokzincir inovasyonunda liderliğini sürdürecek. Ethereum 2.0’ın yayın tarihini ve devam eden gelişimini takip etmek, paydaşların bu dönüşümün büyüklüğünü anlamalarına ve ağdaki gelecekteki iyileştirmeleri öngörmelerine yardımcı olur.

SSS

Ethereum 2.0 yayına girdi mi?

Ethereum 2.0 halihazırda hayata geçirildi. Ethereum’u hisse kanıtına taşıyan yükseltme, aşamalı şekilde tamamlandı ve son fazı 2022’de sona erdi.

Ethereum 2.0 nasıl çalışıyor?

Ethereum 2.0, işlem maliyetlerini ve hızını iyileştiren hisse kanıtı mutabakatı kullanır. Ölçeklenebilirliği artıran sharding teknolojisini getirir ve enerji tüketimini düşürür.

Ethereum 2.0 ile Ethereum aynı mı?

Hayır, Ethereum 2.0, Ethereum’un yeni aşamasını temsil eden bir yükseltmedir; ayrı bir platform değildir. Önemli yenilikler içerir ve genellikle Ethereum’un bir sonraki evresi olarak adlandırılır.

2030’da 1 Ethereum’un değeri ne olur?

VanEck’in analizine göre, 2030’da 1 Ethereum’un değeri 11.849 $ olarak öngörülüyor. Bu tahmin, çeşitli piyasa ve ekonomik faktörlerin değerlendirilmesine dayanıyor.